Analizy przepływów materiałów i społeczne aspekty LCA, to obszary, które nadal wymagają wnikliwych badań celem umiejscowienia zrównoważonego rozwoju w centrum polityki regionalnej. Po raz trzeci w toku realizacji projektu LCA4Regions przedstawiciele instytucji partnerskich zebrali się, aby dyskutować o głównych wyzwaniach projektu.
Jak poprawić stan lokalnego środowiska oraz efektywne gospodarowanie zasobami dzięki zastosowaniu podejścia opartego na cyklu życia (LCA)? Dyskusje i prezentacje dobrych praktyk koncentrowały się na wykorzystaniu LCA w gospodarowaniu odpadami i przepływie materiałów. Jako narzędzia o największym potencjale do osiągnięcia celów projektu LCA wskazane zostały: analiza przepływu materiałów oraz ocena oddziaływań społecznych – Social Life Cycle Assessment (S-LCA).
Dotychczas w formule tzw. Transnational Learning Journey (w skrócie TLJ) odbyły się dwa spotkania projektowe: w Kownie na Litwie oraz w hiszpańskiej Nawarrze. Gospodarzem trzeciej, wirtualnej edycji był fiński Instytut Pyhäjärvi z regionu Satakunta. Miało to miejsce w dniach 20-22 października 2020 r. Tym razem uwaga partnerów została skoncentrowana na wymianie doświadczeń w zakresie LCA w obszarze gospodarowania odpadami i przepływów materiałów. To nowy kamień milowy w poszukiwaniu efektywnych narzędzi, które pomogą zwiększyć zrównoważony wymiar poszczególnych polityk regionalnych.
Po trzech intensywnych dniach partnerzy projektu opuszczali „wirtualnych gospodarzy” z fińskiej Satakunty w przekonaniu, że dla bardziej pro-ekologicznej przyszłości kluczowe będzie zrozumienie, jak uwzględnić wyniki narzędzi cyklu życia w działaniach strategicznych na szczeblu regionu. Jednym z dwunastu Celów Zrównoważonego Rozwoju ONZ jest „Odpowiedzialna konsumpcja i produkcja”, stanowiące jedno z najpoważniejszych wyzwań do pokonania, nie tylko dla Satakunty, ale także dla innych regionów. Istnieje potrzeba, aby polityka dotycząca zarządzania odpadami uwzględniała możliwości ograniczenia wytwarzania odpadów u źródła ich strumienia. W związku z tym badania LCA powinny kontynuować prace nad tym stadium ich powstawania. Sprzyja to przeanalizowaniu opcji zarządzania odpadami także po stronie popytowej łącznie z udoskonalanymi procesami recyklingu oraz zagospodarowania odpadów finalnych.
TLJ udowodniła, że pomysły tego typu to już nie tylko utopijne wizje. Zaprezentowane przykłady wykazały znaczną skuteczność i pokazują, że porównawcza analiza cyklu życia może wspierać efektywny proces decyzyjny. Analiza przepływu materiałów i ocena oddziaływań społecznych S-LCA, zostały zidentyfikowane jako narzędzia wykazujące spory potencjał, lecz ciągle wymagające znacznych nakładów wdrożeniowych. Regiony partnerów odgrywają zaś kluczową rolę w dążeniu do ich wykorzystania i wspierania ich implementacji na swoich obszarach.
Partnerzy LCA4Regions mieli okazje zgłębiać te kwestie z różnych punktów widzenia dzięki trzem sesjom:
1. LCA na rzecz zrównoważonego rozwoju regionalnego w zakresie krajowych aspektów polityki Finlandii. Głos zabrała tu m.in. Pani Eeva Kalli zasiadającą w Eduskunta (fińskim parlamencie);
2. Dobre praktyki LCA w obszarze gospodarowania odpadami i przepływów materiałów;
3. Przykłady z Finlandii z dziedziny gospodarki odpadami i recyklingu bioodpadów. Sesja ta obejmowała także podsumowujące dyskusje i proces generowania wzajemnych ocen w zakresie potencjału realizacyjnego wyżej wymienionych rozwiązań.
W trakcie prezentowania dobrych praktyk zwrócono uwagę na efektywny wpływ stosowania LCA na analizy śladu węglowego oraz emisji gazów cieplarnianych, co jest istotnie ważnym krokiem w osiągnięciu wyżej wymienionego celu dwunastego ONZ. Istniejące inicjatywy – takie jak „Atlas biomasy”, a także kalkulator służący do badania procesów recyklingu biomasy (zaprezentowane przez Instytut Zasobów Naturalnych Finlandii) pokazują, że myślenie o cyklu życia ma jeszcze większy potencjał i może obejmować gospodarkę materiałową opartą o model obiegu zamkniętego.
Spotkanie zakończono sesją wzajemnych ocen i dyskusji, podczas której uczestnicy przekazywali opinie na temat polityk środowiskowych wdrożonych w Satakunta i na poziomie krajowym, w całej Finlandii. Wszyscy zgodzili się, że kraj wprowadził imponujący zestaw strategii wyznaczających ambitne cele w obszarze: zmiany klimatu (łagodzenie i adaptacja, dekarbonizacja, neutralność węglowa), a także w zakresie gospodarki obiegu zamkniętego. Sposób, w jaki te strategie zostaną wdrożone, harmonizacja celów i zidentyfikowanie efektu synergii, będzie zapewne źródłem inspiracji dla innych regionów. Zastanawiając się, jak udoskonalić fińskie polityki, partnerzy wskazali, że analiza ocen oddziaływań społecznych S-LCA, może być skutecznym narzędziem do umieszczenia w centrum uwagi integracji, trwałości, jak również rozwoju społeczności lokalnych.
W następstwie webinarium w formule TLJ, partnerzy LCA4Regions mają do dyspozycji praktyczną wiedzę, która ma duży potencjał w zakresie rozwoju pomysłów, inspiracji i wdrożeń w swych regionach macierzystych.
Nagranie całego TLJ, a także prezentacje każdej sesji są dostępne online.
