VI międzynarodowe spotkanie partnerów projektu LCA4Regions – Region Lombardii 22-24.11.2021 r.

 

Partnerzy projektu pt. „Ochrona środowiska i efektywne gospodarowanie zasobami przez wykorzystanie instrumentów cyklu życia produktu w realizacji polityki regionalnej” – LCA4Regions (program Interreg Europe) spotkali się kolejny raz, aby wymienić się doświadczeniami i przedyskutować w jaki sposób można rozwijać obszary związane z monitoringiem i ewaluacją metodologii cyklu życia.

Trzydniowe spotkanie online w autorskiej formule TLJ (ang. Transnational Learning Journey) zostało zorganizowane przez Region Lombardii w dniach 22-24.11.2021 r. Dotyczyło ono kwestii związanych z monitoringiem i ewaluacją w zakresie metodologii oceny cyklu życia. Lombardia to jeden z najbogatszych regionów gospodarczych Europy. W skali regionalnej plasuje się on w ścisłej czołówce pod względem zatrudnienia, produkcji przemysłowej, liczby ośrodków i zaawansowanych projektów badawczo rozwojowych, czy też liczby opatentowanych technologii i wdrożeń.

Gospodarze w kontekście monitoringu i ewaluacji poruszali różnorodną tematykę dot. m.in.:

  • Cele Zrównoważonego Rozwoju ( The Sustainable Development Goals – SDG),
  • oceny efektywności i skutków środowiskowych zastosowania energii geotermalnej;
  • aspektów sformalizowanej współpracy instytucjonalnej jak i działań sektora organizacji pozarządowych oraz włoskich regionów dot. metodologii oceny cyklu życia produktu(LCA),
  • śladu środowiskowego produktu (Product Environmental Footprint – PEF) metody opartej na ocenie cyklu życia (LCA) służącej ilościowemu określeniu oddziaływania produktów na środowisko,
  • autorskich programów dot. oceny i ekoznakowania produktów (Made Green in Italy),
  • zintegrowanego planu na rzecz cyrkularnego i zrównoważonego rozwoju miasta (Genua).

Silnie uprzemysłowiona gospodarka tego regionu powoduje znaczny wpływ na środowisko i stanowi niezwykle interesującą podstawę dla wdrażania mechanizmów gospodarki obiegu zamkniętego (GOZ). Szczególnie z perspektywy naszego regionu doświadczenia Lombardczyków zdają się być bardzo cenne. Region gospodarzy zidentyfikował bowiem podobne wyzwania w zakresie m.in. sektora rolno – spożywczego, przemysłu włókienniczego i mody, a także ochrony powietrza. W pierwszym dniu spotkania zauważono, że LCA obecne jest w polityce Unii Europejskiej już od lat 90-ych. Rola tej metodologii systematycznie rośnie. Jest ona m.in. w centrum zainteresowania obecnego Zielonego Ładu Europejskiego. W polityce krajów UE LCA obecnie koncentruje się głównie na śladzie węglowym i sposobach jego ograniczania. Podkreślono, że aby ta polityka mogła odnieść sukces w skali europejskiej bardzo ważna jest zaangażowanie regionów i ich współdziałanie.

Drugiego dnia spotkania przedstawiono prezentacje, studia przypadków oraz dobre praktyki, wybrane przez międzynarodowych partnerów. Były to m.in.:

  • ocena pozytywnego wpływu na środowisko fińskich przedsiębiorstw i sektora publicznego (koncepcja handprint), która polega na oszacowaniu korzystnego wpływu produktu na emisję gazów cieplarnianych w czasie jego cyklu życia,
  • tendencje w zakresie wykorzystania rachunku kosztu cyklu życia – Life Cycle Cost (LCC) w zielonych zamówieniach publicznych (Słowenia),
  • hiszpański Krajowy Rejestr Śladu Węglowego (CF) działający w zakresie sektora samorządowego i rolnego, a także projektów kompensacji i pochłaniania CO2,
  • program zrównoważonego rozwoju sektora winiarskiego w portugalskim regionie Alentejo,
  • litewski system oceny zrównoważonego rozwoju budynków.

Region łódzki reprezentował dr Piotr Milczarski z Wydziału Fizyki i Informatyki Stosowanej Uniwersytetu Łódzkiego, który przedstawił projekt dotyczący innowacyjnej metody obliczania śladu węglowego (CF) w zakresie przetwarzania i magazynowania  mrożonych warzyw oraz wykorzystania pełnowartościowych pozostałości poprodukcyjnych (tzw. wysortu) do wytwarzania zdrowej żywności. Stworzono bazę danych i aplikację „CFExpert” analizującą dane statystyczne i specyfikację procesów w zakresie wykorzystania energii, surowców, produktów. Opracowano metodologię obliczania CF dla różnych rodzajów transportu (zewnętrznego i wewnętrznego). CF został obliczony dla wybranych produktów biorąc pod uwagę sumę wszystkich bezpośrednich i pośrednich emisji. Model został przetestowany na danych firmy produkującej mrożone warzywa, członka konsorcjum. Zaprezentowane oprogramowanie ma także spory potencjał  w zakresie zastosowań w innych branżach produkcyjno – przemysłowych.

Po prezentacji dobrych praktyk rozpoczęła się dyskusja nad tworzeniem i wdrażaniem regionalnych planów działania. Zaprezentowano także studia przypadku dot. planów działań dla sektorów tekstylnego i produkcji napojów w Katalonii. Ostatni dzień zakończył się sesją dotyczącą wzajemnej oceny (w formule peer review) podczas której, gospodarze odpowiadali na szereg pytań z zakresu zastosowanych polityk regionalnych i praktycznych działań dot. gospodarki cyrkularnej oraz LCA dotyczących m.in.:

  • planu przejścia na (bez)niskoemisyjne i odnawialne źródła energii;
  • stopnia rozpowszechnienia dobrych praktyk i polityk prośrodowiskowych w pozostałych regionach Włoch;
  • kosztów wykonania dużych analiz LCA i zastosowań tej metodologii bezpośrednio do „Regionalnej Strategii Zrównoważonego Rozwoju” Lombardii;
  • tego jak pogodzić konieczność upowszechnienia prośrodowiskowych wdrożeń z ograniczeniami dot. patentów technologicznych i czy można w tym przypadku mówić o cyklu życia dla danego patentu.

Materiały z wydarzenia są dostępne na stronach projektu LCA4Regions. Kolejne spotkanie partnerów projektu planowane jest w lutym 2022 r. w Portugalii.